De rozet is een inlay rond het klankgat. Van oudsher een mogelijkheid voor de instrumentmaker om zijn vakmanschap te kunnen laten zien. De vroegere functie, het blad beschermen tegen barsten vanuit het klankgat, is overbodig geworden door het gebruik van vingerbalkjes of klankgatondersteuning (‘sound hole reinforcement’) rond het klankgat: een onder het klankbord gelijmde cirkel van ongeveer 2 cm breed. Daarom kan de rozet puur decoratief zijn, en er is geen enkele beperking om hier creatief te zijn. Al mijn gitaren hebben dan ook verschillend gemaakte rozetten.
Voordat de rozet wordt aangebracht spuit ik een paar laagjes lak op het bovenblad. Dit voorkomt het ontstaan van vlekken door groezelige vingers en door het stof dat vrijkomt bij het vijlen en schuren van donkergekleurd materiaal in de rozet. Ook wordt het hout beschermd tegen lichte beschadigingen.
Normaal gesproken wordt de rozet eerst globaal op hoogte gebracht met een kleine schaaf en een schraapstaal, dit werkt veel efficiënter en schoner dan vijlen en schuren. Daarna wordt verder gegaan met een scherpe beitel omdat je hiermee meer controle hebt en beter kunt zien of niet per ongeluk het bovenblad geraakt wordt. Alleen als het niet anders kan vanwege het toegepaste materiaal, zoals bij deze bas, wordt gebruik gemaakt van een vijl en een plat schuurblok. Bij de vijl wordt de punt omwikkeld met een stukje tape, om krassen in het bovenblad te voorkomen.
Abalone rozet ontwerp
Deze gitaar krijgt een rozet die gemaakt wordt van abalone, een schelpensoort die aan de binnenzijde een groen gemêleerde parelmoerachtige laag bezit. Ook de positiestippen en de inlay op de headstock worden hiermee uitgevoerd.
De bogen worden gemaakt van abalone, opgevuld met palissander: de houtsoort die ook voor de kop, brug, achter- en zijwanden gebruikt wordt. De dikte van alle stukjes wordt 0,9 mm.
Om de malletjes voor het slijpen te kunnen maken is een tekening gemaakt, waarmee de relevante maten en hoeken zijn bepaald.
Abalone bewerken: alles slijpen
Twee slijptrommels en diverse hulpstukken worden gemaakt, waarmee de verschillende bogen nauwkeurig kunnen worden geslepen. De stukken abalone worden eerst grofweg in vorm gezaagd, daarna nauwkeurig in de juiste vorm geslepen.
Twee schijven met de diameter van de binnenbochten worden voorzien van een reep schuurlinnen. Binnenbochten worden rechtstreeks geschuurd, rechte uiteinden verticaal, buitenbochten met het materiaal in een klem met een draaipunt met de juiste straal. Ik heb een oude slijpmachine gebruikt als aandrijving, maar met een kolomboormachine kan uiteraard ook (die van mij slingert hiervoor te veel). Het maken van alle hulpstukken is uiteindelijk meer werk dan het slijpen zelf.
